گزش حشرات :
گزش حشرات در بدن انسان معمولاً علائم حادی را ایجاد نمیکند و فقط موجب قرمزی، خارش، سوزش و تورم محل گزش به طور جزئی میگردد. بنابراین اقدامات ما تنها منحصر به درآوردن نیش حشره (اگر در محل گزش حشره مانده باشد) و گذاشتن یک کیسه یخ روی محل گزش میشود تا از درد و التهاب آن کاسته شود. در صورت شدید بودن نشانهها مانند زنبورگزیدگی، فرد را هر چه سریعتر باید به پزشک یا مراکز درمانی مجهز رساند؛ زیرا تأخیر در رساندن بیمار ممکن است باعث شوک حساسیتی و مرگ بیمار شود. در بیمارستان با تزریق داروهای ضدحساسیت، به بهبود بیماری کمک میشود.
البته لازم به یادآوری است که در مورد حشرات خطرناک مثل رتیل و عقرب باید همچون مارگزیدگی که توضیح آن در پی میآید، برخورد کرد.
عقربگزیدگی :
کژدم یکی از حشرات خطرناک از خانواده عنکبوتیان است که هشت پار و چهار قلاب در جلو دارد و به وسیلهی قلابها اشیاء را میگیرد. عقرب به رنگهای مختلف سیاه، زرد و قهوهای وجود دارد. بر عکس آن چه مردم تصور میکنند، عقربهای زرد و کوچک از عقربهای سیاه و عقربهای جراره که دمشان را روی زمین میکشند، بسیار خطرناکترند. کژدم حشرهای است که بیشتر، شبها به دنبال یافتن غذا از محل خود خارج میشود و به همه جا می رود و بیشتر زمانی انسان را میگزد که ندانسته روی آن پا گذاشته و لگد شود. آنچه مسلم است این است که وضع کسی را که دچار عقربگزیدگی از نوع خطرناک شده، نباید بیاهمیت تلقی کرد چرا که ممکن است این گزیدگی منجر به مرگ شود.
نشانههای عقربگزیدگی: درد و سوزش شدید در محل گزش، تب، حالت تهوع، بی حس شدن یا سوزن سوزن شدن محل گزیده شده، درد معده، تشنج، شوک و عدم توانایی حرف زدن.
برای درمان شخص عقربزده که دچار نشانههای شدید شده است، باید او را به پشت خوابانید و محل گزیده شده را پایینتر از سطح قلب قرار داد و مانع جنب و جوش بیمار شد. چرا که این کار گردش خون او را تسریع کرده و سم را زودتر به جریان خواهد انداخت. محل گزیده شده را باید با آب و صابون شستشو داد و چهار یا پنج سانتیمتر، بالاتر از محل گزیده شده را با یک باند لاستیکی یا کمربند بست تا گردش خون به سمت قلب کند شود. البته این کار باید به نحوی انجام شود که یک انگشت، زیر باند لاستیکی یا کمربند برود . اگر بعد از نیم ساعت، محل گزیده شده متورم شد، باید یک باند یا کمربند را هفت هشت سانتیمتر بالاتر از محل اولیه بسته و باند نخستین را باز کرد. بالاخره بعد از نیم ساعت دیگر، باند دوم نیز باید باز و روی محل گزیده شده کیسهی یخ گذاشته شود.این کار در تسکین درد و کند کردن گردش خون مؤثر است. اگر بیمار در این مدت دچار اختلال تنفسی شد، باید به او تنفس مصنوعی داد. به هر حال بیمار عقرب زده را باید نزد پزشک برد تا مدتی به طور منظم تحت نظر پزشک باقی بماند تا اگر شرایط حیاتی او وخیمتر شد، نسبت به تزریق پادزهر (سرم ضد عقرب) اقدام گردد.
گزش رتیل :
رتیل عنکبوت چاق و پشمالویی است که نسبت به سایر عنکبوتها، ترس بیشتری در مردم ایجاد کرده است. رتیل به رنگهای مختلف زرد، زرد پررنگ، قهوهای کمرنگ و خرمالویی تند مایل به سیاه وجود دارد و پشمهای آن، گاهی خیلی کوتاه و گاهی کمی بلند میباشد. گزش این حشره، بر عکس آن چه مردم فکر میکنند به اندازه عنکبوت بیوه سیاه خطرناک نیست؛ حتی در بعضی از نقاط جهان برخی از افراد، رتیل را به شکل یک حیوان دستآموز نگهداری میکنند. البته نباید تمام رتیلها را بیخطر دانست. آن چه مسلم است این است که بعد از هر گزشی به وسیله هر عنکبوت یا رتیلی، باید بیمار ر ابه پزشک برسانید. قبل از آن بیمار را به پشت خوابانیده، رویش یک پتو بیندازید و قسمت گزیده شده را پایینتر از سطح قلب قرار دهید و محل گزیدگی را با آب و صابون بشویید. گاهی گزش عنکبوت یا رتیل باعث ایجاد حالت آلرژی و حساسیت میشود؛ در این حال باید محل گزیدگی را با محلول یا پمادهای ضد حساسیت آغشته کرد و برای تسکین درد، به بیمار، قرص استامینوفن خوراند. دادن قرص آسپیرین به بیماری که دچار گزیدگی عنکبوت بیوه سیاه یا رتیل شده است، به صلاح نیست؛ چرا که آسپرین باعث تشدید علائم گزیدگی میشود. بهتر است در بالای محل گزیدگی، یک باند لاستیکی ببندید تا جریان خون کندتر شود. در محل گزیدگی، باید یک کیسهی یخ قرار داد که به تسکین درد و کندتر کردن گردش خون کمک کند. اگراحیاناً بیمار دچار اشکال تنفسی شد، باید بلافاصله به او تنفسی مصنوعی داد و بالاخره همانطور که گفته شد در مواقعی که این علائم به مدت زیادی ادامه پیدا کند، حتماً باید بیمار به پزشک رسانیده شود.
نوشته رابایادآوری یک ضرب المثل قدیمی به پایان می برم :
رتیل پس از آنکه نیش می زند به گورستان می رود ودر آنجا به انتظار قربانیش می نشیند.