انواع شکستگی و اقدامات لازم

مقدمه:

اغلب شکستگی های استخوان بعلت افتادن، سرٌخوردن ،پرت شدن ویاتصادف با وسایل نقلیه ایجاد می شود.شکستگی به هرعلتی که باشد در افراد مسن خطرناک است .حال آنکه در سنین پایین مرگ در اثر شکستگی کمتر اتفاق می افتد وسریعتر نیزبهبود می یابد.

 

تعریف شکستگی: به هر گونه شکاف یا ترک در استخوان ، شکستگی گویند .

انواع شکستگی:

۱-      شکستگی ساده(بسته): در این نوع شکستگی ارتباطی بین استخوان شکسته ومحیط خارجی وجود ندارد.(پوست سالم است)

۲-   شکستگی باز: در این نوع شکستگی ، بین استخوان شکسته ومحیط بیرون ارتباط وجود دارد یعنی علاوه برشکستگی استخوان پوست نیز زخم می شود (در بعضی از موارد یک یا دوسر استخوان شکسته پوست وعضلات راسوراخ کرده وبیرون می آید)

۳-   شکستگی چند گانه :در این نوع شکستگی علاوه بر شکستگی استخوان گاهی آسیب های داخلی نیز به مغز،عروق بزرگ،اعصاب ، ریه، کبد ویا مفاصل وارد می شود( این شکستگی می تواند باز یا بسته باشد )

علائم شکستگی: درد، ورم، کبودی ، حساسیت موضعی، محدویت حرکتی ، تغییر شکل عضوشکسته وبعضاً شوک

اقدامات لازم در شکستگی ها:

کنترل راههای تنفسی : در شکستگی های صورت وجمجمه وشکستگی های فک تحتانی بعلت استفراغ ، خونریزی ویا به عقب افتادن زبان گاهی مجاری تنفسی بسته می شود که لازم است راه تنفسی بیمار از طریق خارج کردن دندان مصنوعی، ترشحات ، لخته های خون وغیره باز شود. همچنین برای تنفس بهتر سر را کمی به عقب برگردانیم (البته در هنگام استفراغ سررا بایستی به یک طرف برگرداند)ودر صورتی که مصدوم نفس نمی کشد تنفس مصنوعی را برای او شروع کنیم.

کنترل ضربان قلب: نبض بیماررا کنترل می کنیم ودر صورتیکه مصدوم نبض نداشت، ماساژ قلبی را هماهنگ با تنفس مصنوعی برای وی شروع می کنیم.

بی حرکت کردن عضو شکسته: بی حرکت کردن وآتل بندی عضوی که شکستگی دارد با استفاده از وسایل موجودانحام می شود   ( برای آتل بندی می توان از تخته ،عصا، مقوا، چترو…استفاده نمود وبرای بی حرکت کردن عضو شکسته می توان آنرا به بدن فرد مصدوم بست).البته بایستی از هرگونه دستکاری عضوشکسته ویا حرکت دادن آن پرهیز نمود.

کنترل خونریزی : درشکستگی بسته اگر خونریزی وجود داشته باشد می توان با قرادادن کیف یخ روی ناحیه صدمه دیده تاحدی خونریزی را کنترل نمود.اما درشکستگی های باز بایستی موارد ذیل رعایت گردد:

الف) اگر انتهای شکسته استخوان از زخم بیرون نزده باشد لبه های زخم را به یکدیگر فشار دهید تا خونریزی متوقف شود. سپس یک تکه دستمال یا گاز استریل را روی زخم گذاشته و یک تکه پنبه را روی آن قرار دهید و دور آن را باند پیچی نمایید.

• اگردر شکستگی بازاستخوان بیرون باشد، در کناراستخوان به لبه های زخم فشار وارد نمایید تا خونریزی متوقف شودو پس از آن با ملایمت یک تکه گاز استریل یا دستمال تمیزرا روی استخوان بیرون زده قرار دهید سپس بالاو پایین محل زخم را بدون آنکه بر استخوان بیرون زده فشار بیاید با پانسمان جداگانه محکم  ببندید.

 اگرخونریزی با اقدام فوق کنترل نگردد با گارو(معمولا طناب یا پارچه) بالای زخم را طوری ببندید که خونریزی قطع شود. مدت زمان لازم برای توقف خونریزی۱۵-۱۰ دقیقه بوده وبعد ازآن برای خونرسانی به عضو صدمه دیده  گارو را برای۵-۳ دقیقه باز کرده وپس ازآن دوباره گارو را  ببندید.

نکته ۱: زخم شکستگیهای باز را خودتان تمیز نکنید چون تماس با زخم احتمال عفونت را افزایش میدهد.

نکته ۲: اگر انتهای استخوان شکسته بیرون زده است مراقب باشید که به آن دست نزنید ونیز هرگز سعی نکنید آن را به داخل فشار بدهید چون  استخوان بیرون زده آلوده است و ممکن است عفونت را با خود به داخل ببرد تنها یک یا چند تکه گاز استریل روی آن قرار دهید.

در شکستیگیهای باز پس از کنترل خونریزی وپانسمان زخم، باید عضو شکسته را بی حرکت نمود ودر شکستگیهای بسته اقدام اولیه ، بیحرکت کردن عضو است

گرم نگهداشتن مصدوم: مصدوم را بوسیله پتو وامثال آن گرم نگهدارید.

کنترل شوک: برای کنترل شوک در مصدومانی که دچار شکستگی شده اند مسکن به وی تزریق می کنیم ودر صورت بروز شوک، درمان آن اولویت دارد(علائم شوک: نبض سریع ونخی شکل، فشارخون پایین، رنگ پریدگی، پوست سرد ومرطوب وبی قراری)

انتقال مصدوم با دقت ومواظبت لازم به بیمارستان.

منابع:

– کتاب کمکهای نخستین تألیف منیژه امیری/چاپ دهم سال۱۳۶۷

– کتاب کمکهای اولیه وامداد  تالیف  فرشید توفیقی نمین /چاپ سوم  ۱۳۸۱