آسانسور

آسانسور ، وسیله ای برای افزایش رفاه یا ایجاد اضطراب؟

از زمان نصب اولین آسانسور در ایران در زمان احمد شاه قاجار توسط انگلیسی ها در ساختمان یک پالایشگاه تا کنون سال های زیادی می گذرد. بطوریکه امروزه با رشد بلند مرتبه سازی ، آسانسور یکی از اجزای اصلی ساختمان های بلند شده است. اما مسئله قابل توجه این است که همگام با توسعه استفاده از آسانسور در کشور، رعایت و اجرای سیستم های ایمنی آسانسور به نحو شایسته مورد توجه قرار نگرفته است. سیستم هایی که جهت جلوگیری از بروز حوادث احتمالی طراحی می شوند و همزمان با رشد تکنولوژی آسانسورها ، آنها نیز به روز تر می شوند.

با نگاهی اجمالی به آمارهای موجود در ایران در زمینه حوادث آسانسور در سال های اخیر می توان افزایش نسبی تعداد حوادث آسانسور را به خوبی مشاهده کرد:

سال	۱۳۸۱	۱۳۸۲	۱۳۸۳	۱۳۸۴	۱۳۸۵
تعداد حادثه آسانسور	۱۷۰۸	۳۳۵۴	۲۶۹۲	۱۴۳۱۴	۹۶۵۹

هرچند سیر رشد این آمارها منظم نبوده است ، اما افزایش تصاعدی آن (به عنوان مثال از سال ۱۳۸۳ تا سال ۱۳۸۴) کاملا بیانگر لزوم توجه هر چه بیشتر به رعایت کردن اصول ایمنی و همچنین استفاده از تجهیزات ایمنی در آسانسور ها می باشد.

بخش عملیات سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران،‌ علاوه بر مهار حریق ها و حوادث گوناگون در شهر تهران، هر روزه فعالیت ویژه و گسترده ای را در جهت رسیدگی به حوادث آسانسور انجام می دهد بطوریکه تعداد قابل توجهی از آمار روزانه نجات یافتگان مربوط به محبوسین در کابین آسانسورها و یا افرادی است که به عنوان مثال دست یا پایشان بین در آسانسور گیر کرده است. که پس از حضور نیروهای آتش نشان و امداد رسان سازمان آتش نشانی و انجام عملیات ویژه نجات می یابند.

با توجه به کثرت وقوع حوادث آسانسور و علل مختلف آن، می توان این حوادث را به تفکیک علت ایجاد آن، به ۵ دسته تقسیم کرد که هر کدام از این ۵ دسته عملیات خاص و متفاوتی را برای نجات محبوسین توسط نیروهای سازمان آتش نشانی می طلبد.

انواع و علل بروز حوادث آسانسور:

۱-حادثه محبوس شدن: قطع برق شهر و نبود ژنراتور در ساختمان و عدم تجهیز آسانسور به سیستم black out ، سوار شدن بیش از حد ظرفیت و پاراشوت کردن آسانسور، عدم سرویس و نگهداری توسط مالکان، خریداری آسانسور های ارزان قیمت و نامرغوب توسط مالکان، تعویض قطعات آسانسور با قطعات غیر استاندارد پس از خرابی، عدم مهارت کافی تکنسین آسانسور و دیگر موارد که بیشترین تعداد حوادث آسانسور در تهران شامل این گروه می باشد.

۲-گیر کردن آسانسور: علل آنها شامل خارج شدن اتاقک از ریل راهنما، گیرپاچ کردن گیربکس موتور، جمع شدن سیم فولادی روی کابین آسانسور، پاراشوت کردن، فرسودگی و خوردگی می باشد.

۳-گیر کردن اعضای بدن در قسمت بالای کابین آسانسور: که عموما به علت خطای تعمیرکار آسانسور در هنگام تعمیرات در آسانسورهای تک درب و مکانیکی (قدیمی) و آسانسورهایی که فاقد چشم الکترونیک هستند روی می دهد.

۴-سقوط افراد در داخل چاهک یا روی کابین آسانسور: علل آن مواردی مانند پاره شدن کابل ها به دلایل مختلف ، عدم قفل درب ورودی هنگامیکه آسانسور در طبقه توقف نکرده است و خطای تعمیرکار آسانسور در هنگام تعمیرات می باشد.

۵- آتش سوزی و برق گرفتگی: علل آن مواردی مانند فرسودگی و غیر استاندارد بودن سیستم برق رسانی آسانسور،‌ خطای تعمیرکار آسانسور در برقراری اتصالات برقی و حریق های عمدی می باشد.

همچنین باکس آسانسور به عنوان یکی از عوامل انتقال دهنده عمودی دود و حرارت در ساختمان دارای اهمیت می باشد.

هرچند که در هنگام وقوع این حوادث همواره نیروهای آموزش دیده سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی تهران در کمک به شهروندان شهرشان آماده هستند اما باید یادآور شد که رعایت موارد ایمنی برای پیشگیری از وقوع این حوادث همیشه راه حل مناسبتری است. چراکه تنها با رعایت اصول و ضوابط معینی می توان از بروز حوادثی که بعضی اوقات فرجام بسیار تلخی را بهمراه دارند، جلوگیری کرد.

در اینجا و در پایان این یادداشت کوتاه سعی شده است بعضی از این تذکرات و موارد ایمنی به اختصار بیان شود:

-استفاده از آسانسورهای هوشمند که پس از قطع برق در اولین طبقه بعدی توقف می نمایند.

-بهبود کیفی تجهیزات ایمنی آسانسور ها از قبیل دکمه اعلام خطر(شستی آلارم اضطراری)، تلفن، سیستم ایمنی ترمز(گاورنر- پاراشوت) و…

-استقرار آسانسور آتش نشانی در ساختمان های بزرگ.

-انتقال اطلاعات آسانسورهای جدید به سازمان آتش نشانی ، جهت مهار حوادث مربوطه احتمالی.

-ایجاد دوره های آموزشی مناسب برای تکنسین های آسانسور.

-و در نهایت همکاری هرچه بیشتر موسسه استاندارد، سازمان آتش نشانی، شهرداری و شرکت های مربوطه در جهت کاهش خطرات و بالا بردن ضریب ایمنی آسانسورها.

  منبع : وب سایت سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی تهران